Ανθρωποφύλακες, του Περικλή Κοροβέση

Η φράση «πιο επίκαιρο από ποτέ» είναι από τις πιο πολυφορεμένες των τελευταίων ετών, σε τέτοιο βαθμό που ακόμα και η πιο απλή και λιτή ερωτική ιστορία να διαφημίζεται ως μια αλληγορία για την κρίση ή σαν ένας οδηγός εξόδου από αυτήν. Πόσα όμως από τα βιβλία που επανεκδόθηκαν τα τελευταία χρόνια ή από τα θεατρικά και μουσικά έργα που επανεκτελούνται στο πλαίσιο της οικονομικής, πολιτισμικής και ηθικής κρίσης αξίζουν όντως τον χαρακτηρισμό του επίκαιρου; Δεν μπορώ να σκεφτώ πολλά που να τον αξίζουν περισσότερο από το πρώτο βιβλίο που έγραψε ποτέ ο Περικλής Κοροβέσης και που επανεκδόθηκε πρόσφατα από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων.

            Οι «Ανθρωποφύλακες» είναι, ως γνωστόν, το χρονικό της σύλληψης του Κοροβέση, τον πρώτο χρόνο της χούντας, και των βασανιστηρίων που υπέστη, πρώτα στην Ασφάλεια και έπειτα στο 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Και γιατί είναι επίκαιρη μια τέτοια ιστορία; Για τον απλούστατο λόγο ότι, όσο προχωρά ο εκφασισμός της ελληνικής κοινωνίας, τόσο πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας τι προηγήθηκε και τι μπορεί να συμβεί ξανά. Το βιβλίο αυτό πρέπει να το διαβάσουν πρώτα και κύρια όλοι όσοι λένε, ελαφρά τη καρδία, πως στα χρόνια της δικτατορίας όλα ήταν μέλι-γάλα, πως κανείς δεν υπέφερε, πως είχαν όλοι την ησυχία τους, και περιδιαβαίνοντας τούτο τον εφιάλτη, τον τόσο αληθινό, ίσως καταλάβουν πόσο κινδυνεύουν ακόμα και οι ίδιοι από τις πολιτικές που (υπο)στηρίζουν.  

            Ο Κοροβέσης γράφει λιτά, χωρίς πολλές φιοριτούρες, με μια ακρίβεια και μια οικονομία λόγου αξιοζήλευτη, που παραπέμπει σε αμερικανούς συγγραφείς άλλων λογοτεχνικών ειδών (στον Τζακ Λόντον, για παράδειγμα, ή στους δύο μεγάλους Ρέιμοντ, τον Κάρβερ και τον Τσάντλερ). Δεν προσπαθεί να κάνει μελό την αφήγησή του, η δύναμη, ωστόσο, της πένας του είναι αρκετή για να προσδώσει ένα πολύ ειδικό, πολύ έντιμο βάρος στις περιγραφές του.  

            Ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία της ελληνικής λογοτεχνίας.