Ξημερώματα Κυριακής, εν μέσω μπαρότσαρκας, το μυαλό μου οδηγήθηκε - άγνωστο πώς - στην ανάμνηση του παρακάτω πίνακα, που τόση εντύπωση μου είχε κάνει στα φοιτητικά μου χρόνια (προ δεκαπενταετίας και βάλε). Την ύπαρξή του την έμαθα από το βιβλίο της Καμίλα Γκρέι "Η Ρωσική Πρωτοπορία", που όλοι εμείς οι απόφοιτοι των ΕΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών είχαμε την τύχη να διαβάσουμε χάρη στη μεταφράστριά του και καθηγήτριά μας, Πέπη Ρηγοπούλου. Ο πίνακας είναι του Ίλια Ρέπιν και έχει τον τίτλο "Δεν τον περίμεναν".
Το θέμα με το συγκεκριμένο έργο τέχνης είναι ότι δεν αφηγείται μια ιστορία, δεν περιγράφει μια κατάσταση. Αυτό που αποτυπώνει - και το ίδιο, και ο αριστοτεχνικά απλός τίτλος του - είναι μια στιγμή, η αφετηρία μιας ιστορίας. Έπειτα από αυτή την - εντυπωσιακή, τεχνικά - αποτύπωση, επαφίεται στο θεατή να φανταστεί τη συνέχεια (αλλά και την προϊστορία) αυτής της απροσδόκητης εξέλιξης. Περί τίνος πρόκειται; Ποιος είναι αυτός ο απροσδόκητος επισκέπτης; Είναι κάποιο μέλος της οικογένειας που επιστρέφει από τον πόλεμο; Είναι κάποιος περιφρονημένος εργάτης που έχει έρθει να απαιτήσει την πληρωμή του; Είναι ο γιατρός του χωριού που έχει έρθει να ανακοινώσει το χαμό ενός συγγενούς; Κάποιος συμβολαιογράφος; Κάποιος τσαρλατάνος, ψευδοπροφήτης;
Το συγκλονιστικό με τον πίνακα αυτό, πέρα από την απαράμιλλη τεχνική του, είναι ότι αντί να καταδεικνύει κάτι, το αφήνει στη φαντασία του θεατή, ότι εξιτάρει το μυαλό και τη σκέψη του. Κι αν αυτό δεν είναι σπουδαία τέχνη, δεν ξέρω τι είναι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου